Pływanie jest sportem, który cieszy się popularnością nieprzerwanie od czasów starożytności. Świadczą o tym rysunki sprzed czterech tysięcy lat, pochodzące z Asyrii, Libii i Egiptu. To właśnie w starożytności i średniowieczu stosowano pierwszą technikę pływacką, znaną obecnie pod nazwą „piesek”, która polega na położeniu się na brzuchu z głową uniesioną nad wodą i wykonywaniu naprzemianstronnej pracy ramion pod powierzchnią. Dla starożytnych umiejętność pływania stała na równi z umiejętnościami pisania i czytania. Pierwszy oficjalny konkurs pływacki odbył się już w 35 r. p.n.e. w Japonii. Co jeszcze warto wiedzieć o historii tej dyscypliny?
Początki pływania sportowego
W 1796 roku w Uppsala w Szwecji powstał pierwszy na świecie klub pływacki – Upsala Simsällskap. Istnieje on do dziś. Rozwój pływania sportowego przypada na koniec XIX w. W 1869 r. w Anglii powołano Amatorskie Stowarzyszenie Pływania, a niedługo potem inne państwa zaczęły zakładać własne związki. W 1882 roku zrobili to Szwedzi, w 1886 roku Niemcy i Węgrzy, rok później Francuzi, Amerykanie i Holendrzy – w 1888, a Włosi i Austriacy – w 1889 r. W 1871 roku odbyły się pierwsze Mistrzostwa Anglii w tej dyscyplinie. Moment ten uznaje się za oficjalny początek pływania sportowego. Pierwsze międzynarodowe zawody miały miejsce w 1889 roku w Budapeszcie. Początkowo jednak nie istniały ujednolicone przepisy dotyczące pływania. Ustalany przez organizatorów był wyłącznie dystans, czyli 100, 500 lub 1200 m, natomiast zawodnicy mogli wybrać dowolny styl i zmieniać go podczas trwania konkursu. Zmieniło się to w 1908 roku wraz z powołaniem Światowej Federacji Pływackiej (FINA). Od wtedy to właśnie w zakres jej kompetencji wchodzi określanie przepisów, dystansów i konkurencji. FINA od 1973 roku organizuje Mistrzostwa Świata w pływaniu. W pierwszych zawodach tego typu, mających miejsce w Belgradzie, wzięli udział przedstawiciele 42 krajów. Nie ustalono jednak co jaki czas będą odbywały się mistrzostwa. Dopiero w 2001 roku zdecydowano, że będą powtarzały się cyklicznie co 2 lata.
Pływanie na Igrzyskach Olimpijskich
Pływanie jako dyscyplina pojawiło się już na pierwszych nowożytnych igrzyskach zorganizowanych w 1896 roku. Pływano wtedy wyłącznie stylem dowolnym. Na drugich z kolei igrzyskach pojawiły się zawody dla grzbiecistów, styl klasyczny gości na imprezie od 1908 roku, natomiast najpóźniej, czyli w 1956 roku, zorganizowano wyścig stylem motylkowym. W piątej edycji w 1912 roku po raz pierwszy w zawodach wzięły udział kobiety.
Pływalnie do zawodów
Pływanie zawodowe odbywa się na pływalniach mających długość 50 metrów (olimpijskich, long course) lub 25 metrów (short course). Długie baseny wykorzystywane są podczas najbardziej prestiżowych imprez, w tym Igrzysk Olimpijskich, Mistrzostw Świata czy Mistrzostw Europy. Na tych dwóch ostatnich organizowane są również zawody na krótkich pływalniach. Wymiary pływalni olimpijskiej to dokładnie 50×25 m, a jej minimalna głębokość wynosi 2 m. Posiada ona 10 torów, z których każdy ma szerokość 2,5 m. Woda musi mieć temperaturę od 25 do 28 stopni Celsjusza. Na ścianach z obu stron basenu znajdują się tablice elektroniczne z automatyczną aparaturą mierzącą czas. By czas końcowy lub międzyczas zostały zarejestrowane, tablice muszą zostać dotknięte.
Kto może organizować zawody pływackie?
Zawody pływackie rangi globalnej mogą odbywać się w miastach, które dysponują kompleksem obejmującym co najmniej dwa baseny o wymiarach olimpijskich i które spełniają szereg innych zasad wyznaczonych przez FINA. W Polsce do organizacji tego typu imprez przystosowane są m.in. szczecińska Floating Arena, poznańskie Termy Maltańskie czy olsztyńska Aquasfera.
Techniki pływackie
W pływaniu sportowym wyróżnia się techniki takie jak motyl, grzbiet, żabka, styl dowolny (zwykle kraul) oraz styl zmienny. Od pierwszych mistrzostw dozwolone było pływanie stylem dowolnym, czyli wtedy najczęściej żabką. Ruch ramion w przód pod wodą hamował jednak zawodników, dlatego zaczęli oni przenosić jedno ramię nad poziom wody. Anglik John Arthur Trudgen zmodyfikował tę technikę przenosząc nad wodą oba ramiona. To początki techniki znanej dzisiaj pod nazwą kraulu, która z upływem lat przechodziła kolejne modyfikacje. Styl klasyczny jest jedną z najstarszych technik pływackich, która została udoskonalona po wyodrębnieniu jej jako osobnej konkurencji. Również styl grzbietowy przeszedł z czasem istotne modyfikacje – początkowo nazywano tak wyłącznie żabkę na grzbiecie. Najmłodszą i zarazem jedną z najtrudniejszych do opanowania technik jest pływanie stylem motylkowym.
Współczesne zawody sportowe
Pływanie jest świetnym sposobem na poprawę kondycji i odprężenie, dlatego na uprawianie tego sportu decyduje się coraz więcej osób. W mniejszych i większych zawodach pływackich biorą udział nie tylko dorośli, ale również dzieci. Organizatorzy tego typu konkursów powinni zadbać o odpowiednie trofea dla zawodników, takie jak te od firmy Boccale. Triumfatorzy zawodów stają się dumnymi posiadaczami kolekcji, w skład której wchodzą puchary i medale.
Artykuł gościnny
